Nationaal Park Weerribben-Wieden startte in 2022 een onderzoek naar het gebruik van reststromen uit de natuur, met name maaisel van riet en hooiland en kragge, als bodemverbeteraar in de landbouw. In kaart wordt gebracht welke materialen bruikbaar zijn, hoe ze de grond vruchtbaarder maken en of het een voordelig alternatief is voor de landbouw. De uitkomsten van het onderzoek worden gebruikt om de samenwerking tussen natuurbeheerders en de landbouw te versterken. Dat past binnen het beleid van het Nationaal Park om duurzame samenwerkingen te stimuleren.

Nieuwe grondstoffen

Om te voorkomen dat Nationaal Park Weerribben Wieden in een moerasbos veranderd zijn Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en hun pachters jaar in jaar uit bezig met maaien, graven en schrapen. Daar komt om en nabij jaarlijks tienduizend tot biomassa vandaan. Een groot deel hiervan gaat al naar boeren in de omgeving, met name in de Wieden. Deze boeren laten het product even op hun land staan, zetten het circa drie keer om en voila, de biomassa is een bodemverbeteraar en kan worden gebruikt op de landbouwgrond. Dit onderzoek gaat kijken naar effectiviteit en efficiëntie van transport en gebruik, met een zo laag mogelijke uitstoot.

Duurzame kansen door samenwerking

Natuur én landbouw staan de laatste tijd flink onder druk. De natuur is kwetsbaar – het laagveenmoeras verdroogt, insectenpopulaties nemen in een rap tempo af in diversiteit en biomassa, etc.- en staat onder druk door de uitdagingen op wonen, energie en voedselproductie die allemaal ruimte nodig hebben. Klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat de intensieve landbouw ook een belangrijk aandeel heeft. Daarom zet de sector in op meer boeren in samenhang met de natuur (extensiveren wordt dat genoemd). Nationaal Park Weerribben-Wieden ziet in een betere samenwerking tussen inwoners, ondernemers, landbouw en natuurbeheerders kansen voor een duurzame toekomst. Door het uitvoeren van dit onderzoek levert zij hieraan een bijdrage.

Van maaisel tot nieuw product

Dit project is niet de eerste in zijn soort. De boeren die soms al jaren dit natuurproduct ontvangen behalen daarmee goede resultaten op het gebied van organische stofgehalte – dus dood plantmateriaal wat een belangrijke component is van een goede landbouwbodem – en bodemstructuur. Ook is in de omgeving al veel geëxperimenteerd met het maken van andere producten (denk aan biogas, isolatieplaten of andere bio-based bouwmaterialen) van maaisel uit het natuurgebied. Stuk voor stuk belangrijke input voor dit project en belangrijke stappen op weg naar een duurzame toekomst.

Het benutten van reststromen in de natuur is een specifiek onderdeel van de bredere doelstelling van het Nationaal Park Weerribben-Wieden om de landbouw én de natuur in het gebied een duurzaam toekomstperspectief te bieden. Er worden bijvoorbeeld gesprekken gevoerd met boeren en gemeente Steenwijkerland over specifieke onderwerpen, zoals het terugbrengen van stikstofuitstoot. Dit onderzoek wordt gefinancierd door de provincie Overijssel.